Η ασφάλεια του αγροτικού περιβάλλοντος και των αρδευτικών υδάτων, η διασφάλιση της προέλευσης και ποιότητας των αγροτικών προϊόντων και η πρόληψη και η καταστολή περιβαλλοντικών αδικημάτων αποτελεί το κύριο αντικείμενο της εργασίας του. Πιο συγκεκριμένα, ο αγροφύλακας καλείται να ανταποκριθεί σε μια πληθώρα αρμοδιοτήτων, οι σημαντικότερες από τις οποίες, αφορούν την προστασία από φθορά και κλοπή του αγροτικού περιβάλλοντος, τη δίωξη της καλλιέργειας και συγκομιδής ινδικής κάνναβης, την πρόληψη φυτικών και ζωικών ασθενειών, την παράνομη αλιεία και αμμοληψία, τη λαθροθηρία, τη σφαγή ζώων, την προστασία του Kτηματολογίου, την υλοτόμηση, την πρόληψη πυρκαγιών, τις προϋποθέσεις για χαρακτηρισμό προϊόντων ως προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης, την κυκλοφορία αγροτικών μηχανημάτων, τη διάθεση αποβλήτων και τον έλεγχο βιολογικών καλλιεργειών και χρήσης γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών. Παράλληλα, συνδράμει τις υπόλοιπες αρχές στην προστασία αρχαιολογικών χώρων, στην ενημέρωση αγροτών για βελτίωση των πρακτικών καλλιέργειας, στην εκτίμηση ζημιών, στη δίωξη της λαθρομετανάστευσης και της εμπορίας ναρκωτικών. Επιπλέον, ελέγχει τις βιομηχανίες για τη ρίψη λυμάτων σε ευαίσθητες περιοχές και αποτρέπει το μπάζωμα ρεμάτων και την εναπόθεση σκουπιδιών σε μη ενδεδειγμένες περιοχές, όπως χαράδρες, ρεματιές κλπ. Οι αγροφύλακες είναι υποχρεωμένοι να φορούν ειδική στολή, να φέρουν ειδικό δελτίο ταυτότητας και να οπλοφορούν κατά την άσκηση των καθηκόντων του. Για τη διευκόλυνση του έργου τους διαθέτουν αυτοκίνητα και μοτοσικλέτες καθώς και ειδικά όργανα μέτρησης προκειμένου να παίρνουν δείγματα από το έδαφος και να ελέγχουν την υπερβολική χρήση φυτοφαρμάκων. Η (νέα) Aγροφυλακή φέρει την ονομασία «Σώμα Aγροτικής Aσφάλειας και Προστασίας Περιβάλλοντος» και η έδρα της είναι στην Αθήνα. Η διάρθρωση του Σώματος αυτού είναι σε σημαντικό βαθμό ανάλογη με εκείνη της Ελληνικής Αστυνομίας (ΕΛ.ΑΣ), δηλαδή με Αρχηγείο, Συμβούλιο Διαχείρισης Κρίσεων, Περιφερειακές Διευθύνσεις στην έδρα κάθε διοικητικής περιφέρειας της χώρας, καθώς και Διευθύνσεις Νομών στην έδρα κάθε Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. Στη δεκαετία του 1930 η Αγροφυλακή ξεκίνησε ως ένας θεσμός λαϊκός στη βάση του. Με πρωτοβουλία του Προέδρου κάθε Κοινότητας οι αγρότες εξέλεγαν έναν συγχωριανό τους που έχαιρε εκτίμησης και κοινής εμπιστοσύνης, τον όριζαν Αγροφύλακα και του κατέβαλλαν οι ίδιοι από κοινού το μισθό του. Η Αγροφυλακή συνέχισε να υφίσταται ως Σώμα μέχρι και το 1994. Για μισό και πλέον αιώνα οι αγροφύλακες πραγματοποιούσαν περιπολίες στους αγρούς, ενώ στην αρμοδιότητά τους υπαγόταν και η επίλυση αγροτικών μικροδιαφορών. Το 1994, με το Ν. 2218/94 όπως τροποποιήθηκε με το Ν. 2240/94, καταργήθηκε το Σώμα της Αγροφυλακής και οι εναπομείναντες αγροφύλακες υπήχθησαν διοικητικά στις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις.