Η φροντίδα για την τήρηση του νόμου και της τάξης, η προστασία και η ασφάλεια των πολιτών και η φύλαξη της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας είναι το κύριο αντικείμενο της εργασίας του. Πιο συγκεκριμένα, ο δημοτικός αστυνομικός είναι επιφορτισμένος τη διασφάλιση της ευταξίας και της εύρυθμης λειτουργίας μιας τοπικής κοινωνίας (πόλης, δήμου), με μια σειρά δραστηριότητες που αφορούν, μεταξύ άλλων, στον έλεγχο της τήρησης της καθαριότητας σε όλους τους δημόσιους, δημοτικούς και κοινόχρηστους χώρους, της στάθμευσης των οχημάτων στους χώρους που ορίστηκαν ως θέσεις ελεγχόμενης στάθμευσης, της εφαρμογής των διατάξεων για τη σωστή λειτουργία του δικτύου της αποχέτευσης, της τήρησης των διατάξεων που αφορούν την κατάληψη κοινόχρηστων χώρων, της έκδοσης αδειών για την ίδρυση και λειτουργία καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος, της εφαρμογής δημοτικών και νομαρχιακών διατάξεων για θέματα προστασίας περιβάλλοντος, ηχορύπανσης κ.ά. Για παράδειγμα, ο δημοτικός αστυνομικός μετά από αιτήματα και καταγγελίες δημοτών καταγράφει περιπτώσεις που αφορούν θέματα καθαριότητας (μπάζα, κλαδιά, σκουπίδια, μετακίνηση και οριοθέτηση κάδων, φθορές σε κοινόχρηστους χώρους, απεγκλωβισμό απορριμματοφόρων κ.ά.), εντοπίζει και απομακρύνει με τη βοήθεια των αντίστοιχων υπηρεσιών του δήμου εγκαταλειμμένα οχήματα, ρυθμίζει την κυκλοφορία σε περιπτώσεις όπου υπάρχει ανάγκη για εκτέλεση έργων του δήμου (τοποθέτηση χριστουγεννιάτικου φωτισμού, κοπή δέντρων, έργα αγωγού υγραερίου κ.ά.), ελέγχει τις διαφημιστικές πινακίδες των καταστημάτων που καταλαμβάνουν κοινόχρηστο χώρο, επισημαίνει πολεοδομικές παραβάσεις και ενημερώνει εγγράφως τις αρμόδιες υπηρεσίες του δήμου για τις δικές τους ενέργειες κ.ά. Επιπλέον, ασκεί έλεγχο για την ύπαρξη τυχόν παράνομων μικροπωλητών, προβαίνει σε συγκεκριμένες ενέργειες για την απομάκρυνσή τους από τους χώρους των λαϊκών αγορών και συνδράμει το δήμο στις πολιτιστικές και αθλητικές εκδηλώσεις που διοργανώνει (εκθέσεις, εθνικές επετείους, θεατρικές εκδηλώσεις, φεστιβάλ κ.ά.). Συνεργάζεται, ακόμη, με άλλους συναδέλφους του που ανήκουν στην Ελληνική Αστυνομία (ΕΛΑΣ) και πραγματοποιεί μαζί τους πεζές περιπολίες στο δήμο της αρμοδιότητάς του για την πρόληψη ή την καταστολή αδικημάτων. Τέλος, ο δημοτικός αστυνομικός φορά ειδική στολή και διαθέτει περιπολικά αυτοκίνητα, μοτοσικλέτες, γερανοφόρα αυτοκίνητα, ασυρμάτους, φακούς κ.ά.