Η άψογη λειτουργία όλου του μηχανολογικού εξοπλισμού του πλοίου είναι το αντικείμενο εργασίας του Α’ μηχανικού του εμπορικού ναυτικού. Συνεργάζεται με το πλήρωμα της μηχανής και με τη βοήθειά του ελέγχει όλες τις μηχανολογικές εγκαταστάσεις και τα συστήματα του πλοίου. Είναι υπεύθυνος για την αποθήκευση και κατανάλωση των καυσίμων, των υλικών λίπανσης και του πόσιμου νερού. Φροντίζει για το σωστό χειρισμό, την καλή λειτουργία και τις επισκευές των κύριων και βοηθητικών μηχανών και συσκευών του πλοίου. Αν συμβεί κάποιο ατύχημα στο πλοίο ο μηχανικός συντονίζει το πλήρωμα φροντίζοντας να εκτελούνται άμεσα οι χειρισμοί που διατάσσει ο πλοίαρχος. Επιβλέπει επίσης τις εργασίες για την επιδιόρθωση των βλαβών του πλοίου.