Ο ορνιθολόγος ασχολείται με τη συστηματική μελέτη της συμπεριφοράς των πουλιών, την οικολογία, τη φυσιολογία, την ταξινόμηση και τη συντήρηση των πληθυσμών τους, εξάγοντας σημαντικά συμπεράσματα για το παρόν και το μέλλον τους σε σχέση με το οικοσύστημα που τα περιβάλλει, τόσο το φυσικό (βιότοποι), όσο και το τεχνητό (πτηνοτροφικές μονάδες, εργαστήρια μελέτης και αναπαραγωγής). Επομένως πρέπει να έχει γνώσεις ζωολογίας, εντομολογίας, βοτανικής και οικολογίας. Μπορεί να εργάζεται στην ύπαιθρο, σε μουσεία φυσικής ιστορίας, σε πανεπιστήμια ή σε οργανώσεις προστασίας της φύσης. Συγκεκριμένα ο ορνιθολόγος υπαίθρου πραγματοποιεί επισκέψεις ή και παραμένει στους τόπους που αποτελούν καταφύγιο για τους πληθυσμούς των πτηνών που παρακολουθεί. Στην περίπτωση αυτή η εργασία του περιλαμβάνει άμεση παρατήρηση των πτηνών, συλλογή δειγμάτων τροφής και σωματικών εκκρίσεων, φωτογραφική και ηχητική τεκμηρίωση της συμπεριφοράς τους, τόσο της κοινωνικής, όσο και αυτής που εξαρτάται από τις φυσικές μεταβολές στον περιβάλλοντα χώρο, όπως οι αλλαγές των εποχών, ή η μεταβολή της θερμοκρασίας και της υγρασίας. Τέλος μελετά και τη συμπεριφορά που προκύπτει από αλλαγές στο περιβάλλον για τις οποίες είναι υπεύθυνος ο ανθρώπινος παράγοντας, όπως για παράδειγμα η ατμοσφαιρική ρύπανση, οι αποψιλώσεις δασών, και η αποξήρανση λιμνών.
Όταν εργαζεται σε μουσεία και σε πανεπιστήμια ασχολείται με τη συντήρηση των εκθεμάτων, τη διδασκαλία και την έρευνα.
Τέλος, μπορεί να εργαζεται σε εργαστήρια και σε μεγάλες πτηνοτροφικές μονάδες όπου καλείται να μελεήσει και να βγάλει συμπεράσματα για θέματα που σχετίζονται με την αναπαραγωγή, την υγεία και την ανάπτυξη των πτηνών.