Ο σύμβουλος εκπαιδευτικού και επαγγελματικού προσανατολισμού, βοηθά κυρίως τους νέους, μέσα από διεργασίες και διαδικασίες πληροφόρησης και διερεύνησης του εαυτού τους, να επιλέξουν σπουδές ή επάγγελμα, να γνωρίσουν τις πραγματικές τους ικανότητες, αξίες, επιθυμίες, ενδιαφέροντα, να αξιολογήσουν σωστά τις πληροφορίες που δέχονται και να πάρουν τις σωστές αποφάσεις για την εκπαιδευτική και την επαγγελματική τους πορεία. Ο σύμβουλος έχει ως πελάτες νέους που αποφασίζουν για σπουδές, άτομα που χρειάζεται να προσδιορίσουν την επαγγελματική τους καριέρα ή που χρειάζεται να επανακαταρτιστούν, άτομα με ειδικές ανάγκες ή άτομα που κινδυνεύουν από κοινωνικό αποκλεισμό. Επιπλέον, πελάτες του συμβούλου μπορεί να είναι όσοι ενδιαφέρονται να πληροφορηθούν για σπουδές ή την αγορά εργασίας. Οι ανάγκες του πελάτη, πολλές φορές προσδιορίζουν και τη συμβολή του συμβούλου στην ενίσχυση της αυτοαντίληψης και αυτογνωσίας του ατόμου, στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης για την επίλυση προβλημάτων, στη μετάδοση αξιόπιστης και έγκαιρης πληροφόρησης πάνω σε εκπαιδευτικά και επαγγελματικά θέματα. Όταν ασχολείται με άτομα που κινδυνεύουν από κοινωνικό αποκλεισμό (οι μετανάστες, οι αποφυλακισμένοι, τα άτομα με ειδικές ανάγκες, οι άνεργοι και οι γυναίκες αρχηγοί μονογονεϊκών οικογενειών), στόχος του είναι η βοήθεια και η στήριξή τους στη διαδικασία της επαγγελματικής τους ένταξης. Ο σύμβουλος, χωρίς να κατευθύνει και να καθοδηγεί τον πελάτη σε ορισμένες σπουδές και επαγγέλματα, οφείλει να ακολουθεί τον κώδικα δεοντολογίας και να σέβεται τις αρχές που διέπουν τον επαγγελματικό προσανατολισμό, δηλαδή την αρχή της αναγνώρισης της ελεύθερης επιλογής, την αποδοχή άνευ όρων του πελάτη, την αρχή της ατομικότητας και την τήρηση του απορρήτου.