Η εποπτεία, ο συντονισμός, ο προγραμματισμός, η έγκριση, ο έλεγχος, ο σχεδιασμός και η υλοποίηση προγραμμάτων προστασίας, συντήρησης και ανάδειξης μνημειακού και άλλου αρχαιολογικού πλούτου είναι το κύριο αντικείμενο της εργασίας του. Πιο συγκεκριμένα, ο έφορος αρχαιοτήτων και έργων τέχνης, που προΐσταται της αρχαιολογικής του περιφέρειας, επιβλέπει την εκπόνηση μελετών για την ανάδειξη αρχαιολογικών μνημείων που εντάσσονται σε διάφορα προγράμματα χρηματοδότησης και εποπτεύει τις ανασκαφές στους αρχαιολογικούς και άλλους χώρους προκειμένου να διασφαλίζεται η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς. Για παράδειγμα, σε περίπτωση ανευρέσεως από ιδιώτη αρχαίου ακινήτου, στο χώρο ιδιοκτησίας του, είναι υπεύθυνος για την εκτέλεση συγκεκριμένων ενεργειών προκειμένου να γνωμοδοτήσει, σε συνεργασία με την Αρχαιολογική Υπηρεσία, για τη διατήρηση ή όχι του συγκεκριμένου ακινήτου. Ακόμη, έχει τη δυνατότητα να προτείνει σε ιδιώτες κατόχους αξιόλογων αρχαίων αντικειμένων οδηγίες και μέτρα που αφορούν τη συντήρησή τους. Επίσης, είναι υπεύθυνος στην αρχαιολογική του περιφέρεια για την παρακολούθηση κάθε επισκευής ή μετασκευής αρχαίων, βυζαντινών, μεσαιωνικών, ιστορικών μνημείων και οικοδομημάτων ώστε να αποτρέπει εργασίες που μεταβάλλουν την όψη αυτών των μνημείων και αλλοιώνουν τα επιμέρους χαρακτηριστικά τους. Τέλος, συνεργάζεται με επιστήμονες συναφών ειδικοτήτων (αρχιτέκτονες, πολιτικούς μηχανικούς, αρχαιολόγους κ.ά.), για την καλύτερη εκτέλεση της εργασίας του.