Ο τεχνίτης ξυλογλυπτικής σκαλίζει σε ξύλινες επιφάνειες, σε ξύλινα έπιπλα καθώς και σε διάφορα ξύλινα αντικείμενα ανάγλυφες διακοσμητικές παραστάσεις χρησιμοποιώντας παραδοσιακά εργαλεία και μεθόδους, καθώς και σύγχρονων μηχανών σκαλίσματος και αντιγραφής, αποτελεί το κύριο αντικείμενο της εργασίας του. Πιο συγκεκριμένα, ο Τεχνίτης Ξυλογλυπτικής ασχολείται με το σχεδιασμό, τη λάξευση, το σκάλισμα και την επεξεργασία του ακατέργαστου ξύλου (καρυδιά, οξιά, ασπρόξυλο, κυπαρίσσι, μουριά, πυξάρι, κέδρος, αγριελιά κ.ά.) για την κατασκευή διαφόρων ειδών προϊόντων (έπιπλα, τραπέζια, τέμπλα εκκλησιών, εικονοστάσια, άμβωνες, μανουάλια, αναλόγια, δεσποτικοί θρόνοι, ακρόπρωρα πλοίων, προτομές, ξύλινα γλυπτά, γκλίτσες, πίνακες, μπιζού, ολόγλυφα κ.ά.) που χρησιμοποιούνται για διακοσμητικές και άλλες ανάγκες. Η πιο απλούστερη τεχνική σκαλίσματος του ξύλου είναι η "εσώγλυφη ή χαρακτή", όπου το σχέδιο αποδίδεται με άβαθες χαρακιές πάνω στην επίπεδη επιφάνεια του ξύλου. Για να μπορέσει, όμως, ο συγκεκριμένος επαγγελματίας να δημιουργήσει ένα ανάγλυφο ή να σκάψει το σχέδιό του μέσα στο ξύλο χρειάζεται να χρησιμοποιήσει ειδικά εργαλεία, όπως λαξευτές, πλάνες, τρίφτες, φρέζες, σβούρες, ροκάνια, γυαλόχαρτο, πριόνια, μηχανήματα επεξεργασίας ξύλου κ.ά. Η ξυλογλυπτική ανήκει στην τέχνη της γλυπτικής, η οποία με ποικίλες τεχνοτροπίες μπορεί να εκφραστεί σε διάφορες μορφές πάνω στο ξύλο. Τα βασικά σημεία που προσεγγίζει κάθε φορά ο τεχνίτης ξυλογλυπτικής για το ξυλόγλυπτο δημιούργημά του είναι οι φόρμες για το σχέδιο, τα είδη ξύλων που μπορούν να δουλευτούν, τα εργαλεία και το ακόνισμά τους, και το βερνίκωμα του ξύλου. Στην Νεότερη Ιστορία της Ελλάδας και συγκεκριμένα το 17ο και 18ο αιώνα, η ξυλογλυπτική έκανε έντονη την παρουσία της παράλληλα με την ανάπτυξη της Αρχιτεκτονικής και της Παραδοσιακής Τέχνης, με τεχνίτες από την Ήπειρο, οι οποίοι φιλοτέχνησαν τα περισσότερα ξυλόγλυπτα στη Ελλάδα. Από τα μέσα του 18ου αιώνα η ξυλογλυπτική γίνεται πιο περίτεχνη και πιο αρμονική προσθέτοντας στοιχεία από τη δυτική κουλτούρα, αλλά όχι μόνο ως οργανικό και διακοσμητικό στοιχείο της αρχιτεκτονικής, αλλά και ως αυτόνομη τέχνη. Οι πιο φημισμένες περιοχές με ξυλογλυπτική παράδοση είναι της Ηπείρου, της Μακεδονίας, τα νησιά του Αιγαίου και ιδιαίτερα τα Δωδεκάνησα και η Κρήτη. Η ξυλογλυπτική μπορεί να διαιρεθεί σε τέσσερις κυρίως κατηγορίες: την Ποιμενική, η οποία αναπαριστά φιγούρες της υπαίθρου, την Αστική η οποία επικεντρώνεται στη διακόσμηση επίπλων, την Εκκλησιαστική που αφορά τα βυζαντινά σχέδια και την Νησιώτικη που αφορά κυρίως κορνίζες, καθίσματα, κασέλες και πίνακες.